Naast de wijkgerichte aanpak om de gebouwde omgeving te verduurzamen, zullen woningeigenaren buiten de wijkaanpak ook aangemoedigd moeten worden tot actie. Hierbij gaan we bewoners zo goed mogelijk ondersteunen, waarbij rekening wordt gehouden met een grote variëteit aan voorkeuren en motieven.
Aantrekkelijke en toegankelijke financiering voor alle woningeigenaren
Iedereen moet mee kunnen doen aan de energietransitie. Uitgangspunt kabinet: steeds meer huishoudens moeten de kosten voor verduurzaming van de woning via een lagere energierekening kunnen terugverdienen.
In separate brieven ga ik in op de uitwerking van de maatregelen in het Klimaatakkoord gebouwde omgeving en innovatie en kostenreductie in de bouw. Bij de eerstgenoemde brief zit ook een overzicht van alle subsidiemogelijkheden voor woningeigenaren. De aanpassing van de energiebelasting is reeds gerealiseerd in het Belastingplan 2020.
Warmtefonds
In februari 2020 begint het warmtefonds met het verstrekken van financiering met looptijden tot maximaal 20 jaar voor eigenaar en maximaal 30 jaar voor Verenigingen van Eigenaren (VvE’s) vanaf acht appartementen. In combinatie met de beschikbare subsidies voor isolatie en duurzame warmte opties worden de financieringslasten voor verduurzaming verlaagd. Ook worden VvE’s met minder dan acht appartementen zo snel mogelijk toegevoegd aan het warmtefonds.
Het kabinet stelt hiervoor tot en met 2030 in totaal 900 miljoen euro beschikbaar. Een eerste tussentijdse evaluatie zal plaatsvinden in het voorjaar van 2022.
Lagere drempels voor het verhogen van de hypotheek
Het voornemen is de verplichte kennis- en ervaringstoets voor het verhogen van een hypotheek via ‘execution only’ te schrappen. Hierdoor zullen meer kredietverstrekkers de verhoging van de hypotheek voor verduurzaming gaan aanbieden en zullen de kosten hiervan lager worden. De kredietverstrekker moet altijd de kredietwaardigheid van de consument beoordelen.
Meer maatwerk in de leenruimte bij kredietverlening voor verduurzaming
Er wordt in de komende maanden verkend in hoeverre de individuele energiebesparing kan worden meegenomen in de leennormen voor consumptief krediet. Verantwoorde kredietverlening blijft het uitgangspunt.
Gebouwgebonden financiering
Gebouwgebonden financiering is gekoppeld aan de woning. De resterende schuld en betalingsverplichtingen komen dus te rusten op de volgende eigenaar. Een eigenaar betaalt alleen rente en aflossing zolang hij of zij in de woning woont. Voor bepaalde groepen woningeigenaren kan dit drempels om te verduurzamen wegnemen.
Er is een wetsvoorstel tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek in voorbereiding die gebouwgebonden financiering mogelijk maakt. Een voorontwerp wordt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2020 in consultatie gebracht.
Ook wordt onderzocht onder welke voorwaarden erfpacht kan worden ingezet als extra mogelijkheid voor gebouwgebonden financiering. Grootschalige toepassing daarvan lijkt echter niet haalbaar.
Enkele gemeenten hebben financieringsinitiatieven in voorbereiding waarbij gebouwgebonden financiering wordt beoogd via de baatbelasting, maar het is om verschillende redenen wenselijker dat gemeenten woningeigenaren toeleiden naar de andere financieringsinstrumenten.
Ontzorging: een soepele klantreis voor verduurzaming
Het bieden van aantrekkelijke financiering alleen is niet voldoende. Er wordt gewerkt aan ontzorging door:
- Duidelijkheid
Duidelijkheid komt ten eerste van gemeenten: zij maken in 2021 bekend welke wijk wanneer van het aardgas gaat en wat de alternatieve warmtevoorziening wordt.
Ten tweede worden voor veel voorkomende woningtypen een standaard en streefwaarden ontwikkeld (nadere informatie in 1e helft 2020). Die maken duidelijk wat, vooruitlopend op de gemeentelijke wijkaanpak, verstandige verduurzamingsmaatregelen zijn en bieden de woning-eigenaar zo een handelingsperspectief.
Ten derde hebben woningeigenaren behoefte aan duidelijkheid over kosten en bekostiging: welke subsidiemogelijkheden zijn er en wat zijn de financieringsopties? Beide zullen toegankelijk worden gemaakt via het digitaal platform.
- Digitaal platform
Woningeigenaren moeten hun klantreis voor een groot deel met het digitaal platform kunnen afleggen. Een eerste versie is op 1 januari 2020 beschikbaar en geeft informatie over verduurzamingsmaatregelen, besparingseffecten, subsidie- en financieringsmogelijkheden en het juiste isolatieniveau om voorbereid te zijn op aardgasvrij wonen.
Na 1 januari 2020 wordt het platform uitgebreid met zoek- en filterfuncties waarmee woningeigenaren duurzame aanbieders en financiers kunnen vinden.
- Lokale ondersteuning
In 2020 worden er kwaliteitscriteria voor de energieloketten vastgesteld. Iedere gemeente kiest zelf met welk doel en met welke acties het energieloket wordt ingezet. Goede ondersteuning is ook cruciaal binnen een gemeentelijke wijkaanpak. In de proeftuinen aardgasvrije wijken worden hiermee eerste ervaringen opgedaan.
- Ontzorgende concepten
De Nederlandse Vereniging Duurzame Energie heeft onderzocht wat marktpartijen nodig hebben om op grotere schaal ontzorgende diensten aan te kunnen bieden:
- Woningeigenaren moeten goed kunnen vergelijken. Partijen geven aan dat het digitaal platform hierin een sleutelrol kan spelen (digitaal dossier met informatie over de bouwtechnische staat en energieprestatie van de woning, rekentool die inzicht geeft in het besparingspotentieel en functionaliteiten om vraag en aanbod te bundelen)
- Het invoeren van een keurmerk voor aanbieders. De markt verkent in de eerste helft van 2020 de gewenste kwaliteitseisen aan het keurmerk en wat de voorwaarden zijn voor succesvolle implementatie.
- Advies bij aankoop van een woning
Het kopen van een woning, een verbouwing of het einde van de rentevast periode van de hypotheek kunnen aanleiding zijn om te verduurzamen. Het is daarom wenselijk dat ook partijen in de koopketen – makelaars, taxateurs, energieadviseurs, hypotheekadviseurs en kredietverstrekkers – verduurzaming onder de aandacht brengen. De inzet is om hier in de eerste helft van 2020 definitieve afspraken over te maken en te komen tot praktische toepassingen.
Het streven is om de in deze brief genoemde bouwstenen geleidelijk beter aan elkaar te koppelen. Daardoor kan iedere consument de aanpak qua financiering en ontzorging kan kiezen die bij zijn of haar situatie past.
Wil je de hele brief lezen? Klik hier om deze te downloaden.
