De warmtetransitie is in volle gang. Amsterdam en Purmerend krijgen subsidie van BZK om de eerste huizen van het aardgas te halen in 2019. Een grote uitdaging om de komende tijd echt stappen te maken. Tegelijkertijd speelt nog altijd de vraag: ‘’Hoe krijg je de burger in beweging?’’. Een essentieel onderdeel daarbij is natuurlijk communicatie. Elke gemeente moet in contact met haar inwoners. We vroegen daarom de communicatiespecialisten uit Amsterdam en Haarlem hoe zij daar invulling aan geven in hun communicatiecampagnes rond aardgasvrij. Christien van Verseveld – Communicatieadviseur Haarlem gasvrijer – neemt ons mee in de communicatie aanpak van Haarlem.
Als je op de pagina ‘Haarlem Gasvrijer’ komt, valt het direct op dat bewoners zelf een rol spelen in het aardgasvrij verhaal. Twee families staan in de keuken en de andere op het dak. Door deze verhalen kunnen anderen leren over koken met inductie, het aanschaffen van zonnepanelen en hoe een huis helemaal zonder aardgas kan. Christien: ‘In Haarlem willen we al in 2030 klimaatneutraal zijn en in 2040 van het aardgas af. De energietransitie brengt vele onzekerheden met zich mee, maar een aantal zaken weten we al wel. Het is belangrijk dat we dit goed en tijdig communiceren, zodat bewoners zich goed kunnen voorbereiden.
‘We gaan met z’n allen van het aardgas af’
De insteek van deze campagne is dat we het samen doen – ‘we gaan met z’n allen van het aardgas af’. Bereid je huis voor op de toekomst (isoleren en zelf duurzame energie opwekken is belangrijk) en doe dit vooral samen met je buurt en je buren. Daarnaast promoten we het koken op inductie en maken we bewoners bewust dat als ze bezig zijn met verhuis- en verbouwplannen ze aanpassingen kunnen doen in de woning om zich voor te bereiden op een aardgasvrij huis. Per wijk wordt gekeken naar de beste oplossingen. Het aardgasvrij maken van woningen is een ontzettend complexe opgave en we moeten niet denken dat we dit alleen kunnen oplossen. Haarlem kiest er bewust voor om samenwerkingen aan te gaan met partners. Zo maken we gebruik van de landelijke communicatie van HIER Verwarmt om zo verbinding te maken met regionaal en landelijk beleid. Daarnaast is de gemeente meerdere samenwerkingsverbanden aangegaan. Met Kennemer Energie realiseren we collectieve zonnestroomdaken, met de Stichting Huizenaanpak maken we het Haarlemmers eenvoudiger hun huis te verduurzamen en met de wijkinitiatieven mobiliseren we Haarlemmers in de wijken. Onze campagneboodschap communiceren we samen met woningcorporaties, Huizenaanpak, Kennemer Energie, Duurzaam Bouwloket en andere bedrijven om deze kracht bij te zetten.
Een aardgasvrije toekomst
Met deze campagne hebben we meerdere doelen voor ogen. In eerste instantie willen we Haarlemmers goed informeren over de aanpassingen die nodig zijn voor aardgasvrij wonen, wat ze zelf kunnen betekenen en laten weten waar ze met vragen terecht kunnen. Tegelijkertijd willen we draagvlak creëren voor de veranderingen die gaan plaatsvinden. De belangrijkste boodschap is het gewenste einddoel: een aardgasvrije toekomst. Mensen moeten zich daar dus op gaan voorbereiden. We volgen het advies op van landelijke organisaties om op tijd te communiceren, zodat bewoners zich kunnen voorbereiden. Bewustwording, informeren en doorverwijzen zijn de kernpunten van de campagne. We willen mensen inspireren met bewonerservaringen en zo het goede voorbeeld laten zien aan anderen. Niet alleen online, maar ook daadwerkelijk de optie te bieden om bij mensen thuis de woning te bezoeken. Zo hebben we de tentoonstelling ‘In Haarlem staat een huis’, open huis tijdens ‘Dag van de architectuur’ en is er een voorbeeldwoning waar mensen terecht kunnen. Dat live contact geeft vaak het laatste zetje.
Storytelling
Met onze campagne ‘Haarlem wordt steeds gasvrijer’ willen we op veel plekken zichtbaar zijn. We richten ons op de Haarlemmer die te maken krijgt met aardgasvrij wonen. Storytelling is de basis waarbij echte Haarlemmers als ambassadeurs ingezet worden en hun ervaringsverhalen delen. Daarmee spelen we in op een sociale verandering waarin bewoners zelf willen meebepalen en een actieve rol spelen bij het realiseren van een aardgasvrije duurzame toekomst. Zo wordt de bewoner mede-eigenaar van deze opgave. In onze communicatie uitingen benadrukken we wat het bewoners gaat opleveren: ‘het verwarmen van je woning blijft betaalbaar en je draagt bij aan een beter milieu.’ We proberen het bewoners zo makkelijk mogelijk te maken en collectieve betrokkenheid te creëren – ‘samen met Haarlemmers maken we ‘de stad van de toekomst’.
Fun-element
In februari 2018 startten we de campagne met het platform ‘Haarlem wordt steeds gasvrijer’ als basis. Eerdere uitingen waren er al vanaf 2017. In het Ramplaankwartier praat SpaarGas – een meerjarenproject van DE Ramplaan om de wijk aardgasvrij te krijgen – met bewoners over alternatieve warmtebronnen. Tijdens het Haarlem Duurzaam Festival in 2017 werden pannenkoeken gebakken op inductie. Verder plaatsen we posters in abri’s door de stad, publicaties in wijkkranten en bladen van woningcorporaties, organiseren we bijeenkomsten en een initiatievencafé en communiceren we via Facebook. Daarnaast organiseerden we in 2018 Mugfest, een gratis duurzaamheidsfestival waar ook weer de aardgasvrij ambassadeurs van onze website aanwezig zijn. Ook zijn we in gesprek met makelaars en gaan we banners plaatsen op Funda en Marktplaats (als mensen een huis kopen gaan ze vaak verbouwen). We vinden het belangrijk dat onze activiteiten naast een serieuze toon ook een fun-element hebben en daar dragen de festivals en bijeenkomsten aan bij.
Voorlopers van de energietransitie
We krijgen tot nu toe positieve reacties van bewoners. Omdat deze campagne gericht is op bewustwording en we mensen niet verplichten om aan de slag te gaan, zijn er geen mensen die de hakken in het zand zetten. Mensen vinden het erg fijn dat het ‘echte’ Haarlemmers zijn die in de campagne staan. Bij gesprekken in de wijk merken we dat mensen al weten dat Haarlem aardgasvrij gaat worden door de breed ingezette campagne. Ook worden artikelen over aardgasvrij wonen op www.haarlem.nl goed gelezen.
Ik zou graag andere gemeentes willen meegeven om ambassadeurs (echte stadsgenoten) in te zetten en hun ervaring te gebruiken. Maak gebruik van de voorlopers van de energietransitie. Zo kunnen andere bewoners zich goed identificeren en komt de boodschap over. Zorg dat je een relatie met deze ambassadeurs opbouwt, zodat je ze kan vragen om op markten en evenementen te staan en te vertellen over hun duurzame verbouwing. Het is belangrijk om naast je online campagne ook offline op bijeenkomsten aanwezig te zijn of te organiseren. Daarnaast werkt het organiseren van een festival – samen met partners in de stad – ook goed.’
Meer weten? Kijk op www.haarlem.nl/gasvrijer.
