Voor de grootste gemeente is aardgasvrij natuurlijk ook de grootste opgave – althans in de te realiseren aantallen aardgasloze woningen. Amsterdam heeft zo’n 450.000 woningen en daarvan zijn er zo’n 70.000 nu al aangesloten op het warmtenet en daarmee aardgasloos. Daarmee lijkt Amsterdam voorop te lopen, maar de uitdaging voor de volgende stap is er niet minder om. Immers de warmtenetten zijn grotendeels gerealiseerd bij nieuwbouw en stedelijke vernieuwing. Voor ook de bestaande woningvoorraad aardgasloos is, zal er nog veel water door de Amstel stromen.
De gemeente Amsterdam wil de verduurzaming van de stad versnellen. Hiervoor is de Agenda Duurzaamheid opgesteld. Het doel is onder andere dat in 2020 per inwoner 20% meer duurzame energie wordt opgewekt en 20% minder energie verbruikt wordt ten opzichte van 2013. Om dit doel te behalen zijn in de Agenda Duurzaamheid verschillende acties opgenomen. In de uitvoering van plannen wil de gemeente zich vooral richten op initiatieven en projecten die snel kunnen worden opgeschaald. Stip op de horizon is een stad zonder aardgas in 2050.
Subsidieregeling Amsterdam aardgasloos
Vanaf 1 september heeft Amsterdam daarom een subsidieregeling waardoor woningbezitters in aanmerking komen voor een subsidie van € 5000 als ze de gasmeter de deur uit weten te doen. Indien ze de woning zelfs energieneutraal weten te maken (NOM) kan de subsidie oplopen tot € 8000. Opmerkelijk is dat alle huiseigenaren – dus ook corporaties en vastgoedbeleggers – in aanmerking komen voor de subsidie.
In totaal is er vijf miljoen euro incidenteel beschikbaar voor deze subsidie. Dat lijkt misschien een fors bedrag, maar een snelle rekensom leert dat er dan dus zo’n 1000 woningen gerealiseerd kunnen worden. Dat aantal doet vermoeden dat de subsidie vooral bedoeld is als een experimenteerregeling. Eens kijken wat dit voor creativiteit losmaakt.
Wij vroegen Theun Koelemij, senior adviseur ruimte en duurzaamheid, naar de hoed en de rand. Hij vertelde dat het doel inderdaad – mede – was om voorbeelden te krijgen uit de praktijk. Hoe gaan mensen dit oplossen? De keuze om de regeling voor iedereen open te stellen, dus ook corporaties en vastgoedbeleggers, is daar ook op gebaseerd. Zo krijg je immers een breed scala aan voorbeelden uit alle sectoren; corporaties, vastgoedeigenaren en particulieren. Overigens benadrukt hij ook dat de regeling ook bedoeld is om mensen die nu al de keuze voor aardgasvrij maken te steunen. Deze voorlopers zijn per slot van rekening initieel duurder uit.
Na de eerste maand
Er is behoorlijke belangstelling voor de subsidie: in de eerste maand zijn er al zo’n 50 aanvragen gedaan. Overigens vooral door particulieren en enkele kleine projecten. Het risico dat een paar grote partijen als corporaties er met het overgrote deel van het geld vandoor gaan is volgens Theun Koelemij ook niet zo groot. Voor die partijen geldt immers de wettelijke voorwaarde dat de huurders in moeten stemmen met het project. En dat regel je niet zomaar, daar gaat tijd overheen.
Een interessante doelgroep zijn vve’s met een collectieve ketel. Als zo’n vve de ketel moet vervangen, ontstaat er een natuurlijk moment om over te gaan op aardgasloos. Deze subsidie kan net het duwtje geven om dat te realiseren.
We waren benieuwd of er veel mensen waren die protesteerden, omdat ze al eerder geïnvesteerd hadden in aardgasvrij en nu die subsidie mislopen. Dat bleek mee te vallen, er zijn vijf klachten over binnengekomen. En tja, het is eigenlijk vergelijkbaar met het kopen van een artikel vlak voordat het in de uitverkoop gaat, pech gehad. De meeste mensen begrijpen die vergelijking.
Gebiedsgericht
Wat nu als de vijf miljoen op is? Het is natuurlijk mogelijk dat de gemeenteraad opnieuw geld ter beschikking stelt, maar ook belangrijk is dat de voorbeelden dan opgehaald zijn. Die kunnen gebruikt worden bij de gebiedsgerichte aanpak die Amsterdam ook aan het opzetten is. De gemeente is op dit moment de wijken aan selecteren waar het eerst aan de slag gegaan wordt. De bedoeling is dat per gebied voor een bepaalde oplossing gekozen wordt – en dat kan dus per gebied verschillend zijn. “Één oplossing is niet de oplossing,” stelt Theun Koelemij. Dat betekent dus ook dat mensen die voor iets anders kiezen dan de standaard in hun gebied, daar de ruimte voor krijgen. Het doel is per slot van rekening aardgasloos. Als dat anders bereikt kan worden, is het uitstekend.
Een andere route die Amsterdam volgt is dat er voor 1 januari 2018 door de corporaties 10.000 woningen aangewezen worden die de komende tijd omgezet worden naar aardgasloos. Natuurlijk proberen ze dat gegroepeerd te doen, zodat deze samenvallen met de gebieden die ook al aangewezen worden als aardgasloos in de nabije toekomst.
Kortom, Amsterdam is volop bezig ervaring op te doen met aardgasvrij. Nog niet in het tempo dat nodig is om de doelstelling te halen, maar met de kennis en ervaring die nu opgedaan wordt, komen grotere stappen dichterbij.
Meer weten over de stappen die Amsterdam heeft genomen voor de energietransitie? Neem dan contact op met Theun Koelemij.
