De nieuwe plannen van het SPDE
Sinds kort vervult Hans Otten de rol van programmamanager bij het SPDE. Hans is partner bij Fakton Energy en inmiddels al 16 jaar actief in de ontwikkeling van duurzame energieprojecten. Zijn recente aanstelling markeert een nieuwe fase voor het SPDE, waarbij de nadruk ligt op het daadwerkelijk realiseren van duurzame energieprojecten —zowel klein als groot— om de klimaatdoelen in 2030 te behalen. In dit interview én filmpje deelt Hans zijn visie en plannen voor de komende 4 jaar.
Waar staan we op dit moment, in de warmtetransitie?
We lopen achter, helaas. Om te versnellen zijn collectieve warmtenetten voor minimaal een derde van de gebouwde omgeving een goede oplossing. We moeten in Nederland 500.000 nieuwe aansluitingen realiseren voor 2030. Het huidig tempo van 15.000 aansluitingen in 2023 laat zien dat we achterlopen. De inzet van individuele warmtepompen zijn de afgelopen jaren weliswaar gegroeid, maar nog niet op het niveau om 2030 te behalen. Kortom, genoeg uitdagingen. Technisch zijn we goed uitgerust, maar onzekerheid over toekomstig beleid en een negatief imago zorgen ervoor dat projecten stagneren. Veel warmtenetten kunnen niet verder ontwikkeld worden omdat private bedrijven, ondanks hun expertise, niet weten wat hun toekomstige rol is. Gemeenten, die deze rol in de toekomst moeten overnemen, missen nog de nodige kennis en ervaring. Bewoners willen wel meedoen, maar gemeenten vinden het lastig om samenwerkingen met lokale coöperaties goed te organiseren. De onduidelijkheid over ieders rol, verwachtingen van elkaar en de bijbehorende wetgeving belemmert ook hier het handelingsperspectief. Dit is echter geen reden om te wachten, maar een argument om te versnellen.
Hoe ondersteunt het nieuwe consortium achter het Servicepunt Duurzame Energie gemeenten voortaan bij de warmtetransitie?
Het Servicepunt Duurzame Energie is een bekend merk en kennisplatform voor gemeenten, en dat willen we voortzetten. Maar met een sterkere focus op de warmtetransitie. Om de klimaatdoelen van 2030 te halen, is een breed scala aan expertise nodig: van technische kennis tot samenwerking en financiering. Even belangrijk is dat we bewoners betrekken en activeren. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat de constructies die we bedenken juridisch haalbaar zijn en de bestaande processen binnen gemeenten en de markt niet verstoren. Het SPDE heeft in haar nieuwe consortium alle expertise in huis om gemeenten hierin te ondersteunen en projecten te concretiseren. Om bewoners mee te nemen, juridische checks uit te voeren, en technische en financiële constructies te ontwikkelen.
Welke resultaten hoop je de komende jaren te bereiken? En waar kunnen gemeenten het SPDE concreet voor benaderen?
Ons uitgangspunt in alles is de wederkerigheid met gemeenten en de samenwerking met iedereen die werkt aan de opgave warmtetransitie. We richten ons daarbij op drie speerpunten. Ten eerste willen we dat de kennis bij gemeenten structureel verankerd wordt. Dat betekent het opleiden van ambtenaren én raadsleden, die te maken krijgen met ingewikkelde dossiers. Ten tweede gaan we werken aan continuïteit binnen gemeenten. Veel posities worden nu tijdelijk ingevuld op interim-basis, wat een duurzaam model in de weg staat. We willen de beschikbare kennis nu juist centraal ontsluiten, om te voorkomen dat het wiel opnieuw wordt uitgevonden. Ten derde helpt het dat het SPDE op alle niveaus in de warmtetransitie kan schakelen. Van individueel, klein en groot collectieve oplossingen, tot warmtereductie.
Welke rol vervullen de regioregisseurs daarin?
Zij zijn de spil in het hele SPDE-programma. Alle speerpunten zijn verankerd in hun inzet: zij fungeren als vaste aanspreekpunten die regelmatig langskomen bij de gemeentes in hun regio om samen naar de plannen te kijken, proactief informatie te delen, het proces te monitoren en vragen op te halen. Dat persoonlijke contact en de continuïteit zijn enorm waardevol.
En als laatste: welke boodschap zou je willen meegeven aan iedereen die betrokken is bij de warmtetransitie in Noord-Holland?
“Wacht niet langer, maar kom in actie.” We kunnen het ons niet permitteren om stil te blijven staan. Voor sommigen lijkt het misschien alsof we in de mist navigeren, maar die mist trekt op. We weten inmiddels genoeg om te zorgen dat we veilig in het midden rijden. Het SPDE kan hierbij uitstekend ondersteunen, dus er is geen reden om te blijven wachten.
