De Rivierenwijk-Zuid in Heerhugowaard staat al een tijdje op de rol voor herinrichting. Alle straten gaan hier open, omdat er een nieuwe riolering moet worden aangelegd. ‘Dat maakt deze wijk interessant voor de aanleg van een warmtenet. Zo kunnen we er onder- en bovengronds gelijk een nieuwe wijk van maken’, vertelt Lucien van der Plaats, projectleider bij de gemeente Heerhugowaard. Het hoofddoel van dit project is het realiseren van een aardgasvrije wijk. Daarnaast wil de gemeente Heerhugowaard hier ervaring mee opdoen. Wat kom je tegen als je een wijk aardgasvrij maakt? En hoe communiceer je hierover naar bewoners? Lucien van der Plaats deelt zijn ervaringen en belangrijkste lessen over de aanpak in Heerhugowaard.
Een aardgasvrije wijk
‘In de Rivierenwijk-Zuid ligt op dit moment nog geen warmtenet, maar een aansluiting maken is hier makkelijk’, stelt Van der Plaats. ‘Langs de wijk is al een hoofdtransportleiding aanwezig, die vanaf de afvalverbranding in Alkmaar naar nieuwbouwwijk De Draai loopt. Het warmtenet wordt in de Rivierenwijk-Zuid in eerste instantie aangelegd voor de woningen van de woningcorporatie. Dat zijn ongeveer 500 woningen, maar daarnaast zijn er nog 500 woningen in particulier bezit. De gemeente wil graag kijken hoeveel particuliere woningeigenaren bereid zijn om over te stappen als er toch een warmtenet aangelegd wordt’.
De woningvoorraad van woningcorporatie Woonwaard ligt verspreid over de wijk. Dat betekent dat in vrijwel alle straten een warmtenet komt. Particuliere eigenaren kunnen dus kiezen voor een persoonlijke aansluiting op het warmtenet. ‘Voor veel mensen is het een financiële afweging of zij over willen stappen op het warmtenet. De verwachting is dat de investering voor een warmtenetaansluiting voor de meeste woningen uitkomt duizenden euro’s. Dat is voor de meeste mensen een forse investering. Daarom moeten we kijken of we dat door middel van subsidie terug kunnen brengen of dat we het in een financieringsconstructie kunnen gieten’.
‘Daarnaast zijn er ook mensen die graag willen investeren in een duurzame toekomst’, legt van der Plaats uit. ‘Het doel is een aardgasvrije wijk creëren. Daarom proberen wij alle afwegingen zoveel mogelijk in kaart te brengen. Behalve over het warmtenet informeren we bewoners ook over andere mogelijkheden, zoals een warmtepomp of een palletkachel. Door de keuzemogelijkheden in termen van maatregelen, kosten, eventuele terugverdientijd enerzijds en subsidie- en financieringsmogelijkheden anderzijds goed in beeld te brengen, kunnen mensen een weloverwogen besluit nemen’.
Breng iedereen op hetzelfde informatieniveau
In januari 2018 werden de plannen voor de herinrichting van Rivierenwijk-Zuid vastgesteld door het college, maar doordat de plannen voor de aanleg van het warmtenet ertussen kwamen, werd de herinrichting uitgesteld. ‘Daar ontstond onrust over in de wijk’.
De plannen voor de herinrichting van de wijk en de aanleg van het warmtenet lopen door elkaar heen. Daarnaast heb je in deze wijk te maken met huurders van de woningcorporatie én met particuliere eigenaren. ‘Wij merkten dat het belangrijk was om álle bewoners op hetzelfde informatieniveau te brengen. Daarom hebben we bij de eerste bewonersbijeenkomst heel bewust de huurders en particuliere woningeigenaren tegelijkertijd uitgenodigd.
De bijeenkomst was in de vorm van een informatiemarkt, zodat mensen over ieder thema met hun vragen terecht konden. Er was er echt ruimte om het gesprek aan te gaan. Sommige mensen kwamen verhaal halen, maar juist doordat zij al hun vragen konden stellen, merkte je dat de sfeer in de wijk positief veranderde’.
Zo snel mogelijk aan tafel
‘Tijdens de informatiemarkt merkten we dat we bij een aantal bewoners nog op weerstand stuitten. Zij vonden het heel storend dat de herinrichting vertraging had opgelopen. Deze mensen hebben we zo snel mogelijk uitgenodigd om helder te krijgen wat hen precies dwars zat. Uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat we allemaal hetzelfde willen: het beste voor de wijk. We hebben nu afgesproken dat we elkaar scherp houden. Je merkt dat deze bewoners nu met een hele andere energie tegen het project aankijken. Ik ben blij dat we heel snel met hen aan tafel zijn gaan zitten’.
Direct starten met woningscans
Om te bereiken dat particuliere woningeigenaren aansluiten op het warmtenet is het volgens Van der Plaats zaak om bewoners zo snel mogelijk te informeren over hoe het zit met hún woning. Welke maatregelen moeten zij treffen aan hun woning. Wat zijn de kosten? En welke subsidiemogelijkheden zijn er?
‘In Rivierenwijk-Zuid hebben we door middel van woningscans in kaart gebracht wat de minimale maatregelen zijn per woning en welke kosten daaraan verbonden zijn. Die rapportages zijn nu klaar. We staan op het punt om de resultaten te gaan delen met bewoners, maar eigenlijk heeft het hier te lang geduurd voor we dit konden laten zien. Zodra je begint met communiceren over een warmtenet, moet je direct starten met woningscans en binnen twee maanden de rapportages kunnen delen. Hoe eerder je duidelijkheid kunt geven over de persoonlijke situaties, hoe beter’.
Heb je inhoudelijke vragen over dit artikel? Neem contact op met Lucien van der Plaats.
