Haarlem werkt aan een duurzame, groene en schone stad. Het college wil dat Haarlem in 2030 klimaatneutraal is en in 2040 aardgasvrij. Daarvoor is er een routekaart gemaakt.
Hoe ziet de warmtetransitie-opgave voor Haarlem eruit?
Bijna alle Haarlemse huizen zijn op dit moment nog aangesloten op het gasnet. Als aardgas verdwijnt, moet er iets anders voor in de plaats komen. Een oplossing is een warmtenet. In de toekomst zijn drie warmtenetten voor de hele stad nodig. In Haarlem kunnen we bijvoorbeeld de restwarmte van Tata Steel gebruiken. Met dat warme water verwarm je je huis, in plaats van met een eigen cv-ketel. Wethouder duurzaamheid Cora-Yfke Sikkema: “Onze ambitie is hoog; we blijven streven naar klimaatneutraal in 2030 en kiezen voor aardgasvrij in 2040. Er is werk aan de winkel, en met de routekaart in de hand kunnen we aan de slag. De gemeente speelt een belangrijke rol in de voorbereidende jaren van deze energietransitie. Die rol pakken we op, samen met partners en initiatiefnemers in de stad. Ook richten we een fonds op om energieprojecten op te starten. Er moet veel werk verzet worden; dat biedt kansen voor duurzame werkgelegenheid en economische groei.”
Op de weg naar aardgasvrij is het nog steeds belangrijk om woningen energiezuiniger te maken. De gemeente blijft – samen met marktpartijen – bewoners informeren en activeren om woningen energiezuiniger te maken en te investeren in bijvoorbeeld zonnepanelen. Energiebesparende maatregelen in huis verdienen zich weer terug met een lagere energierekening. Haarlem betrekt bewoners in een zeer vroeg stadium bij de energietransitie zodat bewoners ook de tijd hebben om de woning aan te passen (zoals isoleren).
Wat is jullie grootste succes tot nu toe? Waar ben je trots op?
In Haarlem zijn veel verschillende bewonersinitiatieven actief. Een van deze bewonersinitiatieven is de stichting DE Ramplaan. Deze stichting is in het Ramplaankwartier gestart met een haalbaarheidsonderzoek naar een aardgasvrije wijk, het project SpaarGas. Het doel is om in het Ramplaankwartier al in 2025 aardgasvrij te zijn. Met minder maandlasten en meer comfort voor de bewoners. SpaarGas loopt daarmee vooruit op de rest van de stad. De wijk wil graag een voorbeeldwijk zijn. Nu onderzoekt de stichting eerst de technische haalbaarheid. De vraag is welke aardgas-alternatieven interessant zijn voor de wijk. Ze nodigen alle buurtbewoners uit om mee te doen met deze zoektocht.
De Stichting Kennemer Energie helpt (in opdracht van de gemeente) bij de realisatie van collectieve zonnedaken voor bewoners, instellingen en bedrijven. Bewoners zonder geschikt dak kunnen op deze manier, samen met buurtbewoners, toch duurzame energie opwekken via het dak van een ander. Het doel van Kennemer Energie is 100.000 zonnepanelen op grote daken te hebben in 2030. Particulieren en initiatieven uit Haarlem en de regio Kennemerland gebruiken de kennis en kunde van Kennemer Energie om samen lokaal duurzame energie op te wekken én af te nemen. Zo werken bewoners, bedrijven, maatschappelijke instellingen en de gemeente samen aan een duurzame leefomgeving en een klimaatneutrale stad.
Om de duurzame ontwikkeling te versnellen, is de Huizenaanpak opgericht. De Huizenaanpak wordt door de gemeente ondersteund omdat het meer bestaande huizen behoudt voor de toekomst, het lokale werkgelegenheid oplevert en het vakmensen zijn die duurzame verbouwingen verzorgen. Energieadviseurs, bouwkundig adviseurs, architecten, aannemers en installateurs uit de regio IJmond en Zuid-Kennemerland werken samen in. Deze lokale specialisten slaan de handen ineen om bestaande huizen klimaatneutraal of zuiniger én comfortabeler te maken. Door maatregelen slim te combineren maken zij huizen comfortabel, energiezuiniger en couranter. Hun missie is 100.000 woningen energieneutraal verbouwen.
Wat vind je ingewikkeld?
Het bereiken van de grote massa. We hebben in Haarlem een grote groep voorlopers. Deze Haarlemmers zijn voortvarend aan de slag met verduurzamen. Maar we missen nog de aansluiting met alle mensen die nog niets met duurzaamheid hebben. Hoe zorgen we daarvoor? Hoe krijgen we deze mensen mee?
Wie zou jou verder kunnen helpen? Met wie zou je wel eens willen praten?
We willen graag wel eens praten met andere gemeenten die ook de Green Deal aardgasvrije wijken hebben ondertekend. Bijvoorbeeld de gemeente Almere of de gemeente Zaanstad. Ook willen we inspanning vanuit het rijk voor het terugdringen van aardgas. We willen daar graag eens over praten. Want met alleen het verleiden van bewoners komen we er niet. Er moet ook regelgeving komen, zoals het eerlijke beprijzen van energie en het bieden van andere financieringsmogelijkheden.
Wie zou jou kunnen helpen binnen de provincie?
We zijn blij met de regionale samenwerking die de provincie vertegenwoordigt. Deze energietransitie moeten we met elkaar doen. We zijn blij met de warmtestrategie die onderzoeksbureau CE Delft voor Haarlem heeft geschreven. Met het onderzoek over hoe Haarlem zonder aardgas kan, hebben we een routekaart opgesteld. Ook helpt de provincie ons met de proefboring. De provincie heeft ook het Servicepunt Duurzame Energie behouden, waar we blij mee zijn, zodat we onze kennis kunnen delen en ervaringen kunnen uitwisselen. Kortom: de provincie is een belangrijke partner. En hoe meer de gedeputeerden Jack van der Hoek en Joke Geldof lobbyen voor het verduurzamen van de regio, hoe beter!
Meer weten over de ambities van gemeente Haarlem voor de energietransitie? Neem dan contact op met Christien van Verseveld.
